Η ταχύτητα και η βραδύτητα

Ανδρέας Ιωάννου Κασσέτας (1944 – 2015)

«Ένα τρόλεϊ, σε δώδεκα δευτερόλεπτα προχωράει ενενήντα έξι μέτρα.  Πάει πιο γρήγορα από ένα λεωφορείο που διανύει εκατόν ογδόντα μέτρα σε είκοσι δευτερόλεπτα;»  Πήρα την κιμωλία κι έγραψα τους αριθμούς στον πίνακα.  Πρόσθεσα ότι και τα δύο κινούνται  σ’ ευθύγραμμους δρόμους με τρόπο ομοιόμορφο, χωρίς δηλαδή επιταχύνσεις και φρεναρίσματα.

Η αμηχανία των παιδιών κράτησε μόνο για τις αμέσως επόμενες στιγμές.  Η πρώτη σκέψη συγκροτήθηκε κι εκφράστηκε γρήγορα και καθαρά.  Να βρούμε πόσα μέτρα κινήθηκε κάθε ένα από τα δύο στο κάθε δευτερόλεπτο.  Απλή μέθοδος των τριών, κι ακόμα πιο σύντομα διαίρεση.  Οχτώ μέτρα το δευτερόλεπτο το τρόλεϊ, το λεωφορείο εννιά.  Η έννοια «ταχύτητα» ή, καλύτερα «μέτρο ταχύτητας» είχε γεννηθεί.  Η εγκυμοσύνη σχετικά εύκολη.

Πίστεψα ότι ο δρόμος είχε ανοίξει, είχα φέρει τα πράγματα εκεί που ήθελα, δηλαδή στο πηλίκο του διαστήματος προς το χρόνο, σ’ εκείνο το «τόσα μέτρα ανά δευτερόλεπτο», αλλά ένα σηκωμένο χέρι, που ‘χε από κάτω δύο ολοφάνερες αμφιβολίες στη θέση των ματιών, ζήτησε να μιλήσει.

Γιατί δεν κάνουμε κάτι άλλο;  Αντί  το «πόσα μέτρα σε κάθε δευτερόλεπτο» να αναζητήσουμε το «πόσα δευτερόλεπτα για κάθε μέτρο διαδρομής».  Δε θα είναι κι αυτό ένα κριτήριο για το «πόσο γρήγορα;»  Το τρόλεϊ θέλει ένα όγδοο δευτερολέπτου για κάθε μέτρο διαδρομής, το λεωφορείο ένα ένατο, δηλαδή το λεωφορείο πάει πιο γρήγορα.

Η δωδεκάχρονη αμφιβολία είχε ανακαλύψει ένα μέγεθος που δεν το ‘χα ποτέ σκεφτεί.  Το αντίστροφο της ταχύτητας.  Καθώς την κοίταζα χωρίς να μιλάω έφτιαξα κι ένα σύμβολο με τη φαντασία μου, «θήτα», θήτα ίσον ένα διά ταχύτητα.  Με μονάδα μέτρησης το δευτερόλεπτο ανά μέτρο.

*απόσπασμα από το βιβλίο  του Ανδρέα Ιωάννου Κασσέτα, Το φάντασμα του Λεονάρντο